Nghệ sĩ Nhân dân Lệ Ngọc sinh năm 1960 trong một gia đình trí thức tại Hà Nội. Cha của bà - nhà giáo, nhà văn, nhà viết kịch Việt Hoài chính là người đã gieo mầm tình yêu sân khấu cho con gái. Khi mới vài tuổi, lần đầu được xem vở diễn Một thời để yêu do cha viết cho Nhà hát Cải lương Hà Nội, NSND Lệ Ngọc đã mê đắm sân khấu. Ðể rồi từ đó, cứ có thời gian, bà lại tới các rạp hát xem diễn tập. Tình yêu sân khấu mỗi lúc một lớn, thôi thúc cô gái 16 tuổi quyết định ghi danh thi tuyển vào cả bốn đơn vị:
Nhà hát Tuổi trẻ, Nhà hát Kịch Việt Nam, nhà hát múa rối, xưởng phim để được làm diễn viên. Bà trúng tuyển ở cả bốn nơi nhưng quyết định đầu quân cho Nhà hát Kịch Việt Nam - nơi có những nghệ sĩ bà rất mực yêu mến, ngưỡng mộ. Với mục đích được từng bước học hỏi, trau dồi kinh nghiệm diễn xuất, Lệ Ngọc không ngần ngại đóng hàng chục vai phụ, thậm chí có cả những vai là trẻ con và những vai chỉ xuất hiện vài phút. Nhưng cũng chính những tháng ngày đó, với đam mê và quyết tâm chinh phục thử thách đã tôi luyện nên một nghệ sĩ kịch nói đầy bản lĩnh với nhiều vai diễn để đời.
NSND Lệ Ngọc chia sẻ, bà không muốn đóng khung mình trong bất cứ một kiểu vai diễn, một tuýp nhân vật nào. Thế nên, người xem luôn bị bất ngờ bởi khả năng biến hóa đến khó tin của NSND Lệ Ngọc trong nhiều vai diễn khác hẳn nhau, khi là người phụ nữ thanh lịch nhưng cam chịu trong Lâu đài cát; người đàn bà tham lam, ít học trong Chia tay hoàng hôn; lúc là cô gái ngây thơ, hết lòng vì chồng trong Huyền thoại Gò Rồng ấp; hay mụ chánh phán hiểm độc, gian xảo trong Cây tre thần...
Ðặc biệt, khả năng diễn xuất tự nhiên, diễn mà như không diễn của NSND Lệ Ngọc đã được chứng minh ở những vở diễn mà bà cùng lúc phải thể hiện nhiều vai. Ấn tượng nhất phải nói tới Người đẹp khách sạn, vở diễn tham dự Liên hoan quốc tế kịch độc diễn tại Băng-la-đét. NSND Lệ Ngọc một mình đã đảm nhận tới sáu vai: ông đại tá, nhà thơ, thương nhân, người hầu, bà chủ khách sạn, đệ tử. Hay ở Ngũ biến, NSND Lệ Ngọc đã biến hóa tài tình với năm vai diễn là năm vị thánh thần với phong cách hoàn toàn khác nhau. Còn ở Thị Nở - Chí Phèo, vở diễn gây tiếng vang lớn với 30 đêm diễn liên tục tại Hà Nội, NSND Lệ Ngọc lại mang đến ngạc nhiên khi đảm nhận hai vai Thị Nở và bà ba Bá Kiến. Một người xấu đến ma chê quỷ hờn, ngây ngô nhưng nhân hậu. Một người thì xinh đẹp nhưng đong đưa, hống hách...
Ở vai nào, NSND Lệ Ngọc cũng diễn xuất linh hoạt, hết mình, lột tả đến tận cùng nội tâm, tính cách nhân vật. Ở bất kỳ thời điểm nào trong nghiệp diễn, bà luôn muốn thách thức chính mình, khám phá giới hạn của mình và từ đó đem đến những trải nghiệm thú vị cho công chúng. Ðể làm được điều này, không những cần bản lĩnh, chuyên môn nghề nghiệp, mà còn cần tình yêu cháy bỏng và sự hy sinh hết mình vì sân khấu của người nghệ sĩ.
Nhắc đến NSND Lệ Ngọc là nhắc đến một gương mặt mang tính thương hiệu của sân khấu kịch - người đã mang về nhiều giải thưởng danh giá ở cả sân khấu trong, ngoài nước. Từ năm 2013 đến 2016, bà liên tiếp được trao Giải diễn viên xuất sắc tại các cuộc thi sân khấu kịch chuyên nghiệp toàn quốc. Năm 2015, bà vinh dự được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân và được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. Năm 2016, với Ngũ biến, bà đoạt giải thưởng "Hoa dâm bụt" dành cho nữ diễn viên xuất sắc nhất Liên hoan sân khấu ASEAN tại Nam Ninh, Trung Quốc... Nhưng người nghệ sĩ đã phải hy sinh rất lớn. Ấy là chuyện NSND Lệ Ngọc phải nuốt nước mắt vào trong khi mang con đi diễn, lúc con mới được vài tháng tuổi. Có lần, con ốm quá, bà đành hủy chuyến lưu diễn đưa con về và suýt phải đối mặt với án kỷ luật. Ấy là khi bà phải gắng gượng chiến đấu với bệnh tật để vẫn có thể cháy hết mình trên sân khấu...
